Individu Ne’ebé Vasina Konpleta Bele Livre Sirkula

Sidadaun  ne’ebé simu vasina konpleta (dala rua) bele serkula iha teritori Timor-Leste tomak, desizaun ne’e Governu foti  liu husi, inkontru Konsellu Ministru iha loron 31 Maiu 2021, iha Auditorium Ministériu Finansas, Aitarak-Laran, Dili.

 

Liu husi komonikadu imprensa ne’ebé asesu, regra ne’e aplika mos ba distritu sira ne’ebé oras ne’e dadaun aplika hela medidas serka sanitária, katak sidadaun ne’ebé simu vasina konpleta bele tama ba munisípiu ne’ebé aplika SS.

 

“Kona-ba medida ezekusaun sira anteriór Deklarasaun Estadu Emerjénsia nian, rejista de’it alterasaun, hodi estabelese nafatin katak indivíduu sira ne’ebé ho sertifikasaun vasina kompleta kontra COVID-19, bele sirkula livre iha territóriu tomak, ne’ebé inklui munisípiu sira ne’ebé abranje husi impozisaun serka sanitária no/ka konfinamentu domisiliáriu,”  Sita husi Komonikadu ne’ebé Blog ne’e asesu..

 

Desizaun ne’e Governu foti hafoin rona no analiza aprezentasaun pontu situasaun epidemiolójika país nian, husi koordenadór sira husi Sala Situasaun Sentru Integradu Jestaun Krize nian (SIJK).

 

Nune’e, iha loron ne’e kedas, Konsellu Ministrus aprova ona medida sira ba ezekusaun Deklarasaun Estadu Emerjénsia, ne’ebé efetua husi Dekretu Prezidente Repúblika n. 35/2021, loron 28 fulan-maiu, hodi hatán ba pandemia COVID-19. Estadu emerjénsia, ne’ebé renova daudaun ne’e, abranje territóriu nasionál tomak no vigora husi tuku 00:00 loron 2 fulan-juñu tinan 2021 no tuku 23:59 loron 1 fulan-jullu tinan 2021.

 

 

Regra sira seluk ne’ebé sei mantein, obriga sidadaun sira hotu ne’ebé hela iha Timor-Leste atu mantein distánsia pelumenus metru ida ho ema seluk ne’ebé la hela iha ekonomia komun.

Kontinua obriga atu utiliza máskara oin nian ne’ebé taka inus no ibun bainhira hakarak tama ka hela iha fatin públiku ka privadu hirak ne’ebé ema hotu uza no fase liman bainhira hakarak tama ba estabelesimentu komersiál sira, industriál ka prestasaun servisu nian ka ba edifísiu sira iha ne’ebé servisu administrasaun públika nian funsiona. Ema hotu-hotu iha obrigasaun mós atu evita formasaun halibur-malu, iha dalan públiku.

 

Konsellu Ministru mos, aprova mós projetu Rezolusaun Governu nian ne’ebé mantein impozisaun serka sanitária nian iha Munisípiu sira Bobonaru, Kovalima no Dili ba loron 14 tan e no munisípiu sira Baukau no Vikeke ba loron 7 tan.

 

Nune’e, bandu sirkulasaun ema sira nian entre munisípiu sira-ne’e no sirkunskrisaun administrativa sira-seluk, exetu iha kazu hirak ne’ebé ninia fundamentu forte tanba razaun seguransa públika, saúde públika, asisténsia umanitária, manutensaun sistema abastesimentu públiku, ka razaun seluk ne’ebé presiza atu hala’o ba interese públiku nian.

 

Konsellu Ministrus aprova ona Rezolusaun Governu nian ne’ebé mantein impozisaun konfinamentu obrigatóriu iha Munisípiu Dili ba loron 14 tan.

 

Iha Munisípiu Dili mós mantein nafatin impozisaun konfinamentu domisiliáriu jerál ba ema hotu-hotu ne’ebé maka hela ka oras ne’e daudaun iha hela Munisípiu Dili, exetu tanba razaun sira ne’ebé uluk define tiha ona, liuliu tanba razaun sira saúde nian, serbisu no ba asesu sasán no servisu sira ne’ebé sai hanesan nesesidade bázika no atu partisipa iha selebrasaun sira karris relijiozu no eventu kultu sira seluk. Rejista de’it alterasaun ida, ho autorizasaun ba sidadaun sira bele auzenta husi sira-nia rezidénsia hodi realiza resenseamentu eleitorál.

 

Responsavel sira SIJK, iha sira-nia aprezentasaun, informa ona ba membru Konsellu Ministrus katak Iha loron 14 ikus ne’e, husi loron 17 to’o loron 30 fulan-maiu, rejista ona infetadu totál hamutuk 2.432 ho SARS-CoV-2 iha país tomak. Husi númeru ida-ne’e hamutuk kazu 2.043 rejista iha Dili, iha Bobonaru kazu hamutuk 131, Kovalima 81, iha Baukau hamutuk kazu 55 iha Vikeke kazu hamutuk 53.

Dezde inísiu pandemia ne’e nian deteta ona ema ne’ebé infetada husi Coronavirus foun totál hamutuk 6.615. Daudaun ne’e iha kazu ativu iha país hamutuk 2.648. Munisípiu sira ne’ebé ho kazu ativu liu maka hanesan iha Dili hamutuk kazu 2. 079, iha Baukau hamutuk kazu 179, iha Kovalima hamutuk kazu 150, iha Bobonaru hamutuk kazu 126 no Vikeke hamutuk kazu 35.

 

Aprezenta mós dadus sira kona-ba implementasaun vasina kontra COVID-19 iha Munisípiu Dili nian. To’o ohin loron Timor-Leste simu ona doze rihun 60 husi vasina AstraZeneca ne’ebé oferese husi Austrália no doze rihun 24 husi proveniente mekanizmu COVAX. Dezde inísiu kampaña vasinasaun iha loron 7 fulan-abril liubá, simu ona doze dahuluk husi vasina totál hamutuk ema 76.582 iha país tomak, ida-ne’ebé korresponde 10% husi populasaun ho idade liuhusi tinan 18. Iha Munisípiu Dili, vasina ona ema hamutuk 64.005, ne’ebé korresponde 30% husi populasaun ho idade liuhusi tinan 18 iha Kapitál.